سهام خزانه  

در این یادداشت تلاش خواهیم کرد به صورت مختصر به سهام خزانه از دید استانداردهای حسابدار موجود در دنیا و به بیان مزایای استفاده از آن در شرکت ها و بازارهای مالی بپردازیم:

تعریف سهام خزانه:
واحد های تجاری به دلایل مختلف سهام خود را بازخرید می نمایند، و هر شرکت سهامی که سهام منتشر شده خود را خریداری نماید و آن را باطل ننماید، به آن سهام خزانه اطلاق می شود.

از دیدگاه حسابداری سهام خزانه یک دارایی محسوب نمی شود بلکه از اقلام کاهنده حقوق صاحبان سهام است. به همین دلیل، سود و زیان حاصل از بازخرید در صورت سود و زیان گزارش نمیشود و اثر مالیات نیز ندارد همچنین دارای حق رای نبوده و سود سهام دریافت نمی کند.

روش های حسابداری بازخرید سهام:

1)هیات استاندار حسابداری مالی:
هزینه بازخرید باید از سرمایه کسر شود، سود سهام نقدی به سهام خزانه نباید به حساب درآمد بستانکار کرد.مازاد قیمت خرید بر ارزش اسمی به حساب صرف سهام خزانه تخصیص می یابد و تمام معاملات بازخرید سهام چون مربوط به انتقال مالکیت است، درآمد و هزینه شناسایی نمی شود.

2)کمیته استانداردهای بین المللی:
سهام خزانه در ترازنامه باید از مبلغ سرمایه کسر گردد و نباید به عنوان دارایی محسوب شود.در صورت فروش،صدور یا ابطال سهام خزانه سود و زیانی نباید در صورت سود و زیان شناسایی شود بلکه باید به عنوان تغییر در حقوق صاحبان سهام نشان داده شود.

3)قوانین اتحادیه اروپا:
سهام بازخرید شده باید در ترازنامه در سرفصل دارایی ها و در میان سرمایهگذاریها نشان داده شود و ذخیرهای به همان مبلغ که قابل توزیع نباشد باید در قسمت بدهی ها به منظور احتمال کاهش قیمت سهام در نظر گرفته شود.

*هر کشوری که خزانه کردن سهام را اجازه دهند میتوانند یکی از 3 روش فوق را بکار گیرند که اکثرکشور های خارج از اتحادیه اروپا از استاندارد بین المللی استفاده می کنند.

طبق این تحقیق بورس های جهان ازنظر بازخرید سهام دریکی از سطوح زیر قرار می گیرند:

سطح 1 : به شرکت تحت هیچ شرایطی اجازه داده نمی شود تا سهام خودرا خریداری کند.

سطح 2 : بازخرید سهام به عنوان ابزاری برای کاهشسرمایه اجازه داده می شود.

سطح 3 : نگهداری سهام بازخرید شده برای مدت محدود اجازه داده شده است.

سطح 4 : معاملات بازخرید وفروش مجدد سهام خزانه دربازار اوراق بهادار طبق مقررات خاصی وبرای منظورهایی مانند طرح هایاختیارخریدسهام کارکنان ومزیت های مالیاتی اجازه داده شده است.

سطح 5 : معاملات خرید وفروش مجدد سهام خزانه به طور آزادانه دربورس اجازه داده شده است تا درزمان بحران ها و تغییرات شدید.

مزایای سهام خزانه:

اثرات سهام خزانه در بازار:

1) علامت دهی به سرمایه گذاران: مدیر می تواند از باز خرید سهام جهت افشای شرایط بهتر و چشم انداز مثبت از سودآوری آتی شرکت استفاده نماید و به سرمایه گذاران علامت مثبت دهد.

2) نزدیکی قیمت سهم به ارزش ذاتی:گاهی در شرایطی که مدیر وضعیت شرکت را بهتر از بازار می بیند و می خواهد قیمت سهم را با ارزش ذاتی نزدیکتر کند از بازخرید سهام استفاده می کند.

اثرات سهام خزانه در صورت های مالی:

1) افزایش سود هر سهم: به دلیل اینکه سهام خزانه همانند سهام منتشر نشده می باشد در نتیجه تعداد سهام خزانه از تهداد منتشر شده کسر می گردد و سود میان تعداد کمتری از سهامداران تقسیم می شود.

2) استفاده بهینه از وجوه مازاد: شرکت هایی که در سیکل رشد به سطح بلوغ رسیده اند و فرضت های سرمایه گذاری کمتری پیش رو دارند با وجوه مازادشان سهام خود را بازخرید نمایند تا علاوه بر تجدید در ساختار سرمایه، در ساختار عملیاتی شرکت تجدید حاصل شود. به این ترتیب به دلیل کاهش در دارایی ها نسبت بازده دارایی ها افزایش میابد.

3) بهینه سازی ساختار سرمایه واستقراض:مدیران ممکن است با توجه به وضعیت مالی شرکت تصمیم به کاهش هزینه سرمایه از طریق باز خرید سهام و دادن سهم بیشتری از ساختار سرمایه به وام بگیرد. به 2 دلیل میتواند نرخ هزینه سرمایه بدهی کمتر از نرخ هزینه سرمایه سهام عادی و سود انباشته باشد:

1. بازده مورد انتظار وام دهنده کمتر از بازده مورد انتظار سرمایه گذاران باشد.

2. هزینه بهره، هزینه قابل قبول مالیاتی می باشد.

همچنین میتوان به این نکته اشاره نمود:
* حفظ کنترل شرکت: بازخرید سهام به عنوان ابزاری برای حفظ کنترل شرکت استفاده می شود. مدیران به منظور حفظ موقعیت و بقای شرکت ممکن است استراتژی بازخرید سهم شرکت و نگهداری سهام خزانه را انتخاب کنند.

منبع:

فراچارت