یکی از مفاهیم مهمی که سرمایه گذاران در بازار سرمایه با آن سروکار دارند، مفهوم افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی و به تبع آن نحوه محاسبه مقدار سهام هر سرمایه گذار پس از این افزایش سرمایه است. در سامانه کدال و اطلاعیه های ناظر بازار بسیار دیده ایم که نماد شرکتی برای افزایش سرمایه متوقف و سپس بازگشایی شده است.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
محاسبه قیمت ها بعد از افزایش سرمایه
محاسبه قیمت ها پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته
در این روش پس از افزایش سرمایه قیمت جدید سهام (قیمت تئوریک) را می توان به صورت زیر محاسبه کرد:
مثال ۱ فرض کنید قیمت هر سهم شرکت الف در بازار بورس تهران ۴،۰۰۰ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۶۰ درصد افزایش سرمایه میدهد. طبق فرمول مذکور، قیمت هر سهم جدید بعد از افزایش سرمایه به صورت زیرمحاسبه خواهد شد:
همانطور که مشاهده می کنید با افزایش سرمایه، قیمت هر سهم کاهش می یابد اما از طرف دیگر به میزان درصد افزایش سرمایه به تعداد سهام هر سرمایه گذارینیز اضافه خواهد شد. در مثال مذکور اگر شخصی پیش از افزایش سرمایه ۱،۰۰۰سهم ۴،۰۰۰ریالی این شرکت را داشته است، هم اکنون با افزایش ۶۰ درصدی سرمایه شرکت،تعداد سهام وی نیز۶۰ درصدد بیشتر خواهد شد و دارای ۱،۶۰۰سهم ۲،۵۰۰ریالی خواهد بود در واقع آن ۶۰۰سهام جدید سهام جایزه او خواهد بود.
مثال ۲:
یک مثال واقعی از این نوع افزایش سرمایه
طبق اعلامیه صدور مجوز افزایش سرمایه بانک دی مورخ1394/09/08 که در سایت کدال درج شده است، این بانک مجاز به افزایش سرمایه۲۸ درصدی از محل سود انباشته است(قرار است سرمایه بانک از۵،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال به ۶،۴۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال افزایش یابد). با توجه به اینکه قیمت پایانی سهم در آخرین روزمعاملاتی قبل از مجمع افزایش سرمایه آن ۱،۵۱۵ ریال بوده است، قیمت تئوریک سهم را برای روز بازگشایی محاسبه کنیم.
همانطور که مشاهده می کنید قیمت تئوریک سهم ۱،۱۸۳ ریال خواهد بود که ممکن است در روز بازگشایی بر اثر عرضه و تقاضا بالاتر از این قیمت باز شود در این صورت دارندگان سهم سود خواهند کرد.
البته این احتمال دارد که قیمت بازگشایی کمتر از قیمت تئوریک بوده و دارنده سهم با زیان مواجه شود. (توضیحات تکمیلی در مورد بازگشایی در انتهای مطلب) دارندگان سهام با افزایش سرمایه شرکت، افزایش ۲۸ درصدی در تعداد سهام خود خواهند داشت. یعنی اگر شخصی قبلا ۱۰۰ سهم بانک دی را داشته با افزایش ۲۸ درصدی سهم، دارای ۱۲۸ سهم خواهد شد.
مثال۳:
فرض کنید قیمت هر سهم شرکت “ب ” در بازار بورس تهران ۹،۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها افزایش سرمایه ای ۱۲۵ درصدی خواهد داشت. فرمول محاسبه قیمت جدید هر سهم شرکت“ب ”مانندفرمول دو مثال قبل خواهد بود به این ترتیب خواهیم داشت:
با افزایش ۱۲۵ درصدی سرمایه شرکت “ب”، تعداد سهام سرمایه گذاران قبلی نیز ۱۲۵ درصد افزایش خواهد یافت و چنانچه سرمایه گذاری در زمان افزایش سرمایه شرکت ۱،۰۰۰سهم ۹،۰۰۰ ریالی داشته است، اکنون دارای ۲۲۵۰ سهم ۴,۰۰۰ ریالی خواهد بود.
مثال۴: یک مثال واقعی از این نوع افزایش سرمایه طبق اعلامیه صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت فراورده های نسوزایران(با نماد کفرا) مورخ۱۳۹۴/۱۲/۲۶ که در سایت کدال درج شده است، این شرکت مجاز به افزایش سرمایه با مشخصات زیر شد:
۱۷۴ درصد افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها (افزایش سرمایه شرکت از۱۳۶،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال به ۳۷۲،۸۸۵،۷۵۴،۰۰۰ ریال) قیمت پایانی سهم در آخرین روزمعاملاتی قبل از مجمع ۹،۳۹۲ ریال بوده است. برای محاسبه قیمت تئوریک سهم در روز بازگشایی به صورت زیر عمل خواهیم کرد:.
توجه داشته باشید که در این مثال با توجه به اعشاری بودن میزان افزایش سرمایه، بعضی ارقام تقریبی محاسبه شده اند.
همانطور که مشاهده می کنید قیمت تئوریک سهم ۳،۴۲۵ ریال خواهد بود که ممکن است در روز بازگشایی بر اثر عرضه و تقاضا بالاتر از این قیمت باز شود در این صورت دارندگان سهم سود خواهند کرد. البته این احتمال دارد که قیمت بازگشایی کمتر از قیمت تئوریک بوده و دارنده سهم با زیان مواجه شود.
دارندگان سهام با افزایش سرمایه شرکت، افزایش ۱۷۴ درصدی در تعداد سهام خود خواهند داشت. یعنی اگر شخصی قبلا۱۰۰ سهم۹،۳۹۲ ریالی کفرا را داشته با افزایش ۱۷۴درصدی سهم، دارای ۲۷۴سهم ۳،۴۲۵ریالی خواهد شد.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده
در این روش برای محاسبه قیمت تئوریک هر سهم پس از افزایش سرمایه، فرمول مورد استفاده قرار می گیرد:
در سه مثال زیر افزایش سرمایه ها همگی از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات آنهاست و فرض بر این است که سهامداران فعلی حق استفاده از حق تقدم را برای خود محفوظ داشته اند.
مثال ۵ : افزایش سرمایه از محل صرف سهام فرض کنید قیمت هر سهم شرکت “ج ” در بازار بورس تهران ۶،۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه می دهد و به ازای هر سهم جدید ۶،۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.
مثال ۵: افزایش سرمایه از محل صرف سهام
فرض کنید قیمت هر سهم شرکت“ج” در بازار بورس تهران ۶،۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه می دهد و به ازای هر سهم جدید ۶،۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.
مشاهده کردید که قیمت جدید سهم بعد از افزایش سرمایه تغییری نکرد؛ زیرا مبلغی که شرکت برای هر سهم مطالبه کرده است دقیقا همان قیمت بازار است. در اینجا شرکت بابت هر سهم اصطلاحا ۵،۰۰۰ ریال صرف سهام و۱،۰۰۰ ریال بابت ارزش اسمی سهام را از سهامداران دریافت کرده است.
مثال۶:
فرض کنید قیمت هر سهم شرکت“د ”در بازار بورس تهران ۶،۰۰۰ ریال باشد و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه می دهد و به ازای هر سهم جدید ۳،۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می کند که در حقیقت ۱،۰۰۰ ریال قیمت اسمی هر سسهم و ۲،۰۰۰ ریال به عنوان صرف سهام خواهد بود.قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.
همانطور که در بالا اشاره شد، در این مثال شرکت “د ” بابت هر سهم ۲،۰۰۰
فرض کنید قیمت هر سهم شرکت“د ” در بازار بورس تهران ۶،۰۰۰ ریال باشد و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۱۵۰ درصد افزایش سرمایه می دهد و به ازای هر سهم جدید ۳،۰۰۰ ریال از سهامداران مطالبه می کند که درحقیقت ۱،۰۰۰ ریال قیمت اسمی هر سسهم و ۲،۰۰۰ ریال به عنوان صرف سهام خواهد بود.قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم این سهم به صورت زیر خواهد بود.
همانطور که در بالا اشاره شد، در این مثال شرکت “د ” بابت هر سهم ۲،۰۰۰ ریال صرف سهام و ۱،۰۰۰ ریال بابت ارزش اسمی سهام از سهامداران دریافت کرده است.در این مثال سهامداران قبلی که ارزش هر سهم آن ها ۶،۰۰۰ ریال بود در حال حاضر به ازای هر سهم مجاز به استفاده از۵٫۱ سهم حق تقدم خواهد بود و در واقع ارزش دارایی آنان تغییری نکرده است؛ زیرا ارزش۵٫۱ سهم حق تقدم معادل (۱،۲۰۰*۱'۵)=۱،۸۰۰ ریال و ارزش سهم جدیدش معادل ۴،۲۰۰ ریال خواهد بود که به لحاظ ارزش برابر با همان ۶،۰۰۰ ریال قبل است.
در این شرایط سهامداران می توانند مبلغ تعیین شده از سوی شرکت را پرداخت نمایند وحق تقدم خود را که در آینده تبدیل به سهم خواهد شد دریافت کنند و یا حق تقدم خود را در زمان تعیین شده بفروشند.
مثال۷:
از محل آورده نقدی به میزان ارزش اسمی
این مثال متداول ترین و رایج ترین روش در ایران به حساب میآید. در این روش فقط به اندازه ارزش اسمی به عنوان آورده نقدی از سهامداران مطالبه می شود.
فرض کنید قیمت هر سهم شرکت“ه ” در بازار بورس تهران ۶،۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۳۰۰درصد افزایش سرمایه داده و به ازای هر سهم جدید۱،۰۰۰ ریال(یعنی همان ارزش اسمی) از سهامداران مطالبه می کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم سهم این شرکت به صورت زیر خواهد بود.
در مثال فوق به ازای هر سهم۳ عدد حق تقدم به سهامدارن قبلی تعلق می گیرد که مجموع آن با قیمت جدید هر سهم ، ارزش دارایی وی تغییری نخواهد کرد.
مثال۸: یک مثال واقعی از این نوع افزایش سرمایه طبق اعلامیه صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت سیمان سپاهان(با نماد سپاها) مورخ ۲۷ /۱۰/ ۱۳۹۴ که در سایت کدال درج شده است، این شرکت مجاز به افزایش سرمایه با مشخصات زیر شد: ۶۷٫۱۶ درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی ( افزایش سرمایه شرکت از۱،۸۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال به ۲،۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال) قیمت پایانی سهم در آخرین روزمعاملاتی قبل از مجمع ۱،۰۲۳ ریال بوده است. طبق مطالبی که گفته شد قیمت تئوریک سهم در روز بازگشایی به روش زیر محاسبه خواهد شد:
همانطور که مشاهده می کنید قیمت تئوریک هر سهم ۱،۰۱۹ ریال خواهد بود. از این پس فرد به ازای هر ۶سهم،۱ گواهی حق تقدم دریافت خواهد کرد که اگر بخواهد این حق تقدم تبدیل به سهم شود به ازای هر۱ گواهی حق تقدم نیز باید ۱۰۰ تومن به حساب شرکت واریز کند.
نکته:
منبع:
فراچارت
ثبت نام و عضویت میز کار
