بیمه چیست و انواع بیمه کدامند؟  

بیمه چیست؟

بیمه گران خطرهای احتمالی را به خوبی میشناسند و احتمال وقوع آن ها را میدانند بنابراین میتوانند میزان حق بیمه ای را که هر شخص باید بپردازد به نحوی محاسبه کنند که مبلغ جمع آوری شده برای جبران خسارت هایی که پیش خواهد آمد، کافی باشد. بدیهی است که تنها تعدادی از آنان که خود را بیمه کرده اند نیاز به جبران خسارت از محل مبلغ جمع آوری شده خواهند داشت.

بر این اساس، مقدار حق بیمه مربوط به هر نفر متقاضی بیمه با توجه به دو عامل مهم محاسبه می شود: نخست این که، به طور کلی احتمال بروز خسارت در آینده چه قدر است و دوم، آن که احتمال وقوع حادثه برای بیمه گذار متقاضی بیمه بیشتر یا کمتر از میانگین احتمال خطر مزبور باشد.

بیمه عمر، بیمه اعضاء بدن، بیمه حریق، بیمه سرقت و ...

بیمه در ساده‌ترین تعریف؛ روشی است برای انتقال ریسک. در تعریف ماده یک قانون بیمه ایران: بیمه عبارت است از قراردادی که به موجب آن یک طرف (بیمه گر) تعهد می‌کند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر (بیمه گذار) در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی را بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار و وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می‌پردازد حق بیمه و آنچه را که بیمه می‌شود موضوع بیمه نامند.

بیمه دارای انواع و اقسام مختلفی است که دو گروه اصلی آن عبارت‌اند از بیمه‌های اجتماعی و بیمه‌های بازرگانی.

بیمه یکی ازشیوه‌های مدیریت ریسک می‌باشد (انتقال ریسک به فرد یا سازمان دیگر).

تاریخچه بیمه در ایران

سابقه فعالیت بیمه در کشور به صورت غیررسمی حدود یک قرن است است. اما نخستین بار در سال ۱۲۸۹ خورشیدی دو شرکت بیمه امریکایی به تاسیس نمایندگی در ایران پرداختند. نخستین قانونی که در ایران درخصوص شرکت‌های بیمه به تصویب رسید قانون مربوط به ثبت شرکت‌ها تصویب شد.

تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران در تاریخ پانزدهم آبانماه ۱۳۱۴ و همچنین تصویب قانون بیمه در هفتم اردیبهشت ۱۳۱۶ را باید نقطه آغاز تحولات بازار بیمه ایران دانست. با تصویب این قانون در حدود ۱۰ شرکت بیمه خارجی شعب و نمایندگی‌های خود در ایران را ثبت کردند.

درسال ۱۳۲۹ خورشیدی نخستین شرکت بیمه خصوصی ایرانی با نام "بیمه شرق ” تاسیس شد. در سال 1350 خورشیدی بیمه مرکزی ایران تاسیس شد.

انواع بیمه

بیمه‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

اشخاص

اموال

مسئولیت

و برخی بیمه های خاص نیز اخیرا” در ایران بوجود امده است.

بیمه اشخاص شامل

عمر

حادثه

درمان

بیمه اموال شامل

بیمه اتومبیل (شخص ثالث، بدنه)

آتش سوزی

بیمه های مهندسی

بیمه حمل و نقل (صادرات، واردات، ترانزیت، داخلی)

بیمه های خاص شامل

بیمه مرهونات بانکی (وامهای بانکی)

بیمه نامه پول در صندوق

بیمه شتر مرغ

بیمه اسب

توضیحاتی پیرامون برخی بیمه ها:

بیمه تکمیلی

بیمه ھای پایه درمانی مثل تامین اجتماعی و خدمات درمانی بیشتر به درد سرماخوردگی می خورند و پوشش ھایشان با این وضعیت و ھزینه ھای درمانی جامعه شوخی به نظر می رسد. بنابراین وجود یک بیمه تکمیل درمان در کنار بیمه ھای پایه کاملا ضروری است. بیمه تکمیلی پوشش ھایی برای بستری، جراحی، شیمی درمانی، رایمان، سونو و ماموگرافی، دندانپزشکی، عینک، سمعک و... را دارند. این بیمه ھا معمولا به صورت گروھی و از طرف محل کار انتخاب می شوند. بنابراین شرکت بیمه ای که با آن طرف قرارداد ھستید و پوشش ھایی که برایتان انتخاب می شود، بستگی به کارفرمایتان دارد.

خیلی از ما بیخ بر از ھمه جا برای خودمان خوشحالیم که بیمه تکمیلی داریم، اما بعد از اینکه درچاه ویل ھزینه ھای بیمارستانی افتادیم، تازه می فھمیم کارفرمای محترم حداقل پوشش را انتخاب کرده. برای اینکه این شرایط برای شما پیش نیاید در اولین فرصت به اداره بیمه مراجع کنید و با پرداخت حق بیمه بیشتر در حد توانتان حداکثر پوشش ھا را انتخاب کنید. اگر ھم دنبال بیمه انفرادی ھستید، باید ھزینه بیشتری نسبت به حالت گروھی بپردازید. ضمن اینکه تعداد محدودی از شرکت ھا این خدمات را ارائه می دھند.

نکته: جدیدا بعضی شرکت ھا بیمه ای راه انداخته اند که مخصوص جبران ھزینه ھای سرطان است. شرایطش ھم به این صورت است که تمام افراد زیر 60 سال که سرطان نداشته باشند، می توانند خودشان را تحت پوشش این بیمه قرار بدھند و با توجه به سنشان یک بار برای ھمیشه حق بیمه بپردازند. این حق بیمه برای یک جوان 23 ساله 643 ھزار تومان است و حداکثر باید طی 5 سال تسویه شود. خدماتی ھم که ارائه می دھند بعد از یک سال از شروع بیمه قابل استفاده است و حداکثر مبلغش 150 میلیون تومان است. شبیه ھمین بیمه نامه برای درمان نازایی و ناباروری ھم ھست که تمام افراد مجرد و زوجینی که کمتر از چھار ماه از تاریخ رسمی ازدواج اولشان گذشته باشد، می توانند از آن استفاده کنند.

بیمه آتش سوزی

از اسمش معلوم است که چه کاری انجام می دھد. با داشتن این بیمه نامه می توانید واحد مسکونی، صنعتی یا تجاری خودتان را در برابر حوادثی مثل حریق انفجار و صاعقه بیمه کنید. بیمه نامه عمومی آتش سوزی معمولا ھمه چیز به جز انسان را در بر می گیرد؛ تا حدی که حتی گوسفند و دام ھم تحت پوشش این بیمه ھستند اما آدمیزاد نه. البته طرح ھایی ھم وجوددارد که حواسش به انسان بوده. به جز حوادثی که گفته شد و در دسته خطرات تبعی می گویند و شامل مواردی مثل سرقت اموال، زلزله، سیل، ترکیدگی لوله آب، سقوط ھواپیما، ضایعات ناشی از برف و باران و ... می شوند. اگر شرایط ساختمانتان به گونه ای است که خطرات تبعی را احساس می کنید، مثال خانه تان نزدیک فرودگاه است، روی گسل بنا شده یا به خاطر ویلای بودن خوراک دزدھاست بھتر است پوشش مورد نظر را ھم ضمیمه کنید.

نکته: بیمه ای ھا کلاه سرشان نمی رود پس به خاطر پرداختن حق بیمه کمتر ارزش مالتان را پایین نیاورید. چون بعدا اگر حادثه اتفاق بیفتد، شرکت بیمه فقط به تناسب مبلغی که بیمه کرده نسبت به ارزش واقعی مال خسارت می پردازد. برای مثال ارزش واقعی مال شما یک میلیون تومان است اما شما آن را 400 ھزار تومان بیمه می کنید. حالا در صورتی که خسارت ببینید، شرکت بیمه بین این دو عدد تناسب می بندد. ھرچقدر که شما ضرر کنید، شرکت فقط 40 درصد آن را پرداخت می کند.

بیمه حوادث

این بیمه ھایی که مدرسه برایمان زحمتش را می کشید و ما ھیچ وقت نمی فھمیدیم دقیقا به چه کاری می آید، ھمین بیمه حوادث بود که وظیفه داشت دانش آموز را در برابر خطراتی که او را تھدید می کند، بیمه کند. علاوه بر این بیمه که اسمش حوادث تحصیلی است، بیمه ھای دیگری ھم مثل حوادث ورزشی، توریستی و مسافرتی، کار و حرفه ای و 24 ساعته ھم وجوددارد. درواقع با داشتن این بیمه نامه می توانید خودتان را در برابر ھرچیزی که بتواند به شما صدمه بزند، ھزینه درمانی بتراشد و یا نھایتا بکشد، بیمه کنید.

خوبی این بیمه نامه ھا این است که لازم نیست حتما قرارداد یک ساله ببندید بلکه بسته به کاری که انجام می دھید می توانید چند روزی را تحت پوشش این بیمه باشید. بیمه حوادث را می توانید انفرادی یا گروھی (بالای 10 نفر) تھیه کنید و خسارت خطراتی مثل غرق شدن، مسمومیت، گزیدگی، کزاز، تاثیر گاز بخار یا مواد خورنده مثل اسید، برق گرفتگی ... را به گردن شرکت بیمه بیندازید. ھمچنین با پرداخت حق بیمه اضافی می توانید خسارت ناشی از جنگ، زلزله، ورزش ھای رزمی و ... را ھم به موارد بالا اضافه کنید.

نکته: اگر قصد تھیه بیمه حوادث را دارید، خانواده تان را از قلم نیندازید و به جای طرح انفرادی که ھزینه بیشتری ھم دارد، از بیمه حوادث خانواده استفاده کنید. با استفاده از این طرح می توانید خودتان، ھمسر و فرزندان، پدر و مادر خود و ھمسرتان را در تمام ساعات شبانه روز بیمه کنید.

بیمه اتومبیل

اگر خدا خواست و ماشین دار شدید، باید قبل از ھرکاری دو نوع بیمه نامه برای ماشینتان تھیه کنید. اولی بیمه بدنه اتومبیل است که به وسیله آن ماشینتان را در برابر حوادثی که اتفاق می فاتد بیمه می کنید. این حوادث می تواند آتش سوزی، سرقت کلی اتومبیل و انواع تصادفات مثل برخورد با اجسام ثابت و متحرک و واژگونی و سقوط اتومبیل باشد. بیمه بدنه معمولا یک پوشش تکمیلی ھم دارد که ماشین را در برابر بقیه اتفاقات بیمه می کند. مثل سرقت لوازم صوتی و رینگ و آینه بغل، خط افتادن یا اسید ریختن روی بدنه ماشین، خسارت ناشی از آتشفشان و سیل و ...

نوع دوم بیمه که اجباری ھم ھست بیمه شخص ثالث نام دارد. با داشتن این بیمه نامه اگر تصادف کنید و مقصر شناخته شوید، می توانید طرف مقابلتان را به اداره بیمه حواله دھید تا با استفاده از بیمه شخص ثالث شما خسارتش را بگیرد. منظور از شخص ثالث ھم ھمه کسانی ھستند که به نوعی در این تصادف زیان مالی یا جانی دیده اند، به جز خود شما. البته این روزھا خیلی از شرکت ھا، بیمه حوادث راننده را ھم ضمیمه بیمه شخص ثالث می کنند. با این کار راننده خاطی ھم می تواند از شرکت بیمه خسارت بگیرد.

نکته: سعی کنید برای خسارت ھای خیلی جزئی سراغ بیمه بدنه نروید، چون در خیلی از موارد پولی دستتان را نمی گیرد، اگر ھم بگیرد به سوزاندن کوپن بیمه نمی ارزد. فقط با این کار تخفیف ھایی را در سال ھای آینده از دست می دھید که ارزشش بیشتر از اینھا است. معمولا شرکت ھای بیمه برای تمدید بیمه نامه ھایی که خسارتی نداشته اند، تخفیف ھای خوبی می دھند. این تخفیف ھا با تعداد سال ھایی که خرج روی دستشان نگذاشته اید، نسبت مستقیم دارد؛ مثلا یک شرکت بیمه برای تمدید بیمه بدنه در صورت یکسال عدم خسارت 25 درصد تخفیف می دھد. با ھمین شرایط بعد از سال چھارم به 60 درصد می رسد.

بیمه مسئولیت

 اگر مسئولیت کاری را بر عھده دارید و به خاطر آن با افراد دیگر در تعامل ھستید، می تواند سراغ این بیمه بروید و با استفاده از آن اشخاص ثالث را نسبت به اتفاقاتی که به واسطه کار شما ممکن است برایشان بیفتد بیمه می کنید. این بیمه موارد زیادی را در بر می گیرد که یک نمونه اش می شود ھمین بیمه نامه ایی که برای انجام عملیات ساختمانی وجوددارد و با استفاده از آنھا می توان خسارت ناشی از عملیات گود برداری و پی کنی که به ساختمان ھای مجاور آسیب رسانده را پرداخت کرد.

بیمه طرح مخصوص

بیشتر برای بیمه کردن مواردی است که تقاضای زیادی در جامعه برای آن وجود ندارد. در کشور ما معمولا ھواپیما، کشتی، پول و انرژی را از این طریق بیمه می کنند. بعضی وقت ھا ھم بیمه گذار خواسته ھایی دارد که به خاطر خاص بودنش، بیمه از قبل برایش فرقی نکرده و با تقاضای شخص به شکل اختصاصی بیمه نامه طراحی می شود.

بیمه مھندسی

 خیلی از پروژه ھای کوچک بزرگ عمرانی یا مھندسی که در اطرافتان می بینید، با این بیمه کار می کنند. با استفاده از این بیمه نامه می توان به نوعی به سرانجام رسیدن پروژه را تضمین کرد. معمولا این بیمه نامه ھا تمام خطراتی که پروژه را تھدید می کند پوشش می دھند و با این کارشان خیال صاحبکار را از این بابت راحت می کنند. چون در صورت وقوع ھر نوع حادثه ای شرکت بیمه مثل شیر ژیان پشت سر پروژه ایستاده و خسارت ھا را پرداخت می کند.

بیمه باربری

این بیمه زمانی به کار می رود که قرار باشد کالایی از جایی به جای دیگری حمل شود. با داشتن این بیمه نامه شرکت بیمه متعھد می شود در صورت وقوع حادثه و آسیب رسیدن به محموله، طبق قرارداد خسارت صاحب کالا ر جبران کند. با توجه به مبدا و مقصد کالا، داخل یا خارج از ایران بودن آن، وسیله حمل و نقل و ... انواع مختلفی برای آن تعریف کرده اند.

منبع:

باشگاه خبرنگاران جوان yjc.ir

مجله اینترنتی برترینها  bartarinha.ir