هرگاه شخصی، طلبکار وجه اسناد تجاری(چک و برات) باشد و ظرف پنج سال وجهش را مطالبه نکند دیگر نمی تواند بر اساس قانون تجارت به عنوان ذینفع مدعی باشد که از صادر کننده یا ضامن و یا (پشت نویس ) آن طلبکار است.
دارنده برات در مورد مطالبه وجه برات که در ایران باید تأدیه شود خواه بهرویت و یا وعده باشد و خواه برات در ایران صادر شده باشد و یا در خارج از کشور مکلف است پرداخت یا قبولى آن را ظرف مدت یکسال از تاریخ برات مطالبه نماید وگرنه حق مراجعه به براتدهنده و ظهرنویسها را نخواهد داشت.
برات نوشتهای است که بر اساس آن شخصی به شخص دیگری امر میکند مبلغی در وجه یا حواله کرد شخص ثالثی در موعد معینی بپردازد. کسی که برات را صادر میکند، براتکش یا مُحیل و کسی که برات را باید بپردازد براتگیر یا مُحالٌ علیه و کسی که مبلغ برات را دربافت میکند، دارندهٔ برات یا مُحالٌ له مینامند. براتگیر میتواند پرداخت مبلغ برات را قبول کند یا از پذیرش آن خودداری (نکول) کند.
درصورتیکه دارندهی برات در زمان معین شده برای گرفتن وجه مندرج در برات به براتگیر مراجعه نماید و براتگیر از پرداخت وجه برات خودداری کند؛ دارندهی برات به دلیل عدم وصول وجه برات میتواند اعتراض نماید. دارندهی برات پس از اعتراض کردن و برای گرفتن وجه مندرج در برات، میتواند بر عهدهی صادرکننده و یا هر یک از ظهرنویسها براتی صادر نماید. بنابراین صادرکننده یا ظهرنویسهای براتِ اصلی، براتگیرِ برات جدید هستند؛ به چنین براتی برات رجوعی میگویند.
برات دهنده وقبول کننده وظهرنویسان درمقابل دارنده برات طبق ماده 241قانون تجارت مسئولیت تضامنی دارندوحق رجوع هرضامن به مضمون عنه درصورت اداءدین است وکلمه (تادیه )مذکوردرقسمت اخیرماده 288قانون مزبور (تجارت) نیزظهوردرپرداخت واقعی وجه برات دارد
اگر برات برای قبولی به براتگیر ارائه شود،براتگیر تکلیفی جهت قبول برات ندارد و می تواند آن را نکول کند،حتی اگر به صادر کننده بدهکار باشد نیز از این حق برخوردار است و در صورت نکول مسئولیتی متوجه براتگیر نمی باشد. همچنین می دانیم که در صورت نکول دارنده حق رجوع به برات دهنده و ظهر نویسان را دارد و این امر ممکن است که آنها را در معرض ورشکستگی قرار دهد یا حداقل به حیثیت تجاری آنها لطمه وارد کند.
اعتراض در لغت به معنای خرده و ایراد گرفتن است. برات نیز سندی است که به موجب آن صادرکننده طلب حال یا مؤجل خود را به غیر منتقل میکند. واخواست یا اعتراض (پروتست) عبارت از این است که به درخواست دارنده برات، رئیس دادگاه اعلام نماید که براتگیر از قبول یا پرداخت وجه آن در سررسید خودداری نموده است.
هنگامی که براتکش، براتی را صادر میکند و امضای خود را که نشان دهندهی رضایت وی بر صدور برات میباشد در آن درج میکند؛ سندی را ایجاد کرده است که از نظر حقوقی اگرچه موجب متعهد شدن خودش میشود؛ لیکن این سند هنوز کامل نیست ونمیتواند کلیهی آثار حقوقی خود را به بار آورد. برای اینکه چنین براتی کامل شود باید به قبولی براتگیر برسد.
برات، وسیله پرداخت در زمان آینده است؛ به این معنا که بدهکار در مقابل طلبکار با صدور برات، تعهد میکند که در زمان معینی، مبلغ مندرج در آن را شخص ثالثی، به طلبکار یا هر کس دیگری که دارنده برات است، بپردازد.در اینجا است که تفاوت برات با چک مشخص میشود؛ چون چک وسیله پرداخت حال است؛ اما برات وسیله پرداخت در زمان آینده.
بَرات نوشتهای است که بر اساس آن شخصی به شخص دیگری امر میکند مبلغی در وجه یا حواله کرد شخص ثالثی در موعد معینی بپردازد. کسی که برات را صادر میکند، براتکش یا مُحیل و کسی که برات را باید بپردازد براتگیر یا مُحالٌ علیه و کسی که مبلغ برات را دربافت میکند، دارندهٔ برات یا مُحالٌ له مینامند.