بیمه زندگی ( عمر)  

با توجه به ھمین نیاز بوده که شرکت ھای بیمه با ارائه طرح ھای متفاوت و ابتکاری متناسب با نیازھای جوامع انسانی در پی تأمین و تسھیل این غریزه ثبات مالی و اقتصادی برآمدند تا در زمان بروز حادثه ناگوار، شیرازه اقتصاد خانواده ھا از ھم نپاشد و افراد وابسته به شخص متوفی و یا حادثه دیده بتوانند از مزایای این تأمین اقتصادی بھره مند شوند. نیازھای خانواده در اغلب جوامع بشری با ھر درجه ای از پیشرفت و تکامل را می توان به شرح زیر طبقه بندی کرد:

تأمین درآمدی معین و مشخص برای افراد یک خانواده پس از فوت نان آور خانواده

تأمین درآمدی معین و مشخص برای ایام از کارافتادگی، پیری و بازنشستگی

بیمه ھای اشخاص (عمر، حادثه، درمانی) یکی از شاخص ھای شناخته شده برای سنجش میزان تأمین و رفاه مردم کشور ھاست و کشور ھایی که افراد آن به فراخور نیاز خود از این تأمین برخوردارند، با اطمینان و اعتماد بیشتری در برنامه ریزی توسعه و گسترش جامعه خویش مشارکت می نمایند.

بیمه ھای عمر در مراحل بدوی خود بر پایه اصول علمی و فنی در رابطه با جدول ھای حق بیمه و نحوه انتخاب مخاطرات پایه گذاری نشده بود و در واقع پیدایش جدول مرگ و میر (٢) نقطه عطفی در تاریخچه بیمه عمر محسوب می شود و به ھمین دلیل امروزه بیمه گران در زمان گزینش بیمه گذاران عوامل زیر را برای قبول یا رد یک پیشنھاد و تعیین حق بیمه مناسب وضعیت سنی و سلامت بیمه گذار در نظر می گیرند.

١- سن

در بیمه ھای عمر، سن بیمه گذار عامل اصلی تعیین نرخ حق بیمه به شمار می رود و به ھمین دلیل جداول حق بیمه با کاربرد جدول مرگ و میر، ھزینه ھای بیمه گر و نرخ سود حاصل از سرمایه گذاری تنظیم می شود.

٢- جنسیت

در اغلب مناطق جھان به اثبات رسیده است که زنان از عمر طولانی تری برخوردارند و متوسط طول عمرشان بیشتراست. بدین جھت در شرکت ھای بیمه جداول جمعیتی نیز برحسب مردان و زنان تھیه می شود که این جداول در زمان محاسبه حق بیمه به کار می آید.

٣- وضعیت جھانی

ساختار فیزیکی بدن انسان یکی از عوامل مھم و تعیین کننده در انتخاب و یا رد شخص متقاضی بیمه عمر به حساب می آید. پیشرفت علم پزشکی و تشخیص پزشکی و آزمایش ھای متعددی که انجام می شود بیمه گر را در وضعیت کاملا مناسبی قرار می دھد تا با آگاھی نسبت به پذیرش یک بیمه شده با نرخ استاندارد و یا غیراستاندارد و یا اضافه نرخ پزشکی بیمه نامه عمر صادر کند.

۴- تاریخچه سلامتی خانواده

بسیاری از آمار و تجربه ھا نشان داده که عمر طولانی و زیاد یک امر موروثی در خانواده ھاست. عمرطولانی ممکن است ریشه در توارث و یا محیط و شرایط زیست خانواده داشته باشد. بعضی از بیماریھا موروثی است و به ھمین دلیل علت مرگ والدین و یا سایر اعضای خانواده می تواند در زمان پذیرش خطر عامل تعیین کننده محسوب شود.

۵- شغل و حرفه

در کشور ھایی که شرکت ھای بیمه، بیمه ھای عمر گروھی صنعتی را در بازار عرضه می کنند، شغل وحرفه بیمه گذاران یکی از مھمترین عوامل ارزیابی خطر محسوب می شود، زیرا بسیاری از مشاغل اثرات ناخوشایند خود را به مرور بر زندگی بیمه گذاران نشان می دھد، زیرا افرادی که در معادن کار می کنند و یاشرایط محیط کارشان مساعد و مناسب نیست در درازمدت با مرگ و میر بیشتری در مقایسه با سایر گروه ھا رو به رو می شوند.

صور مختلف بیمه ھای عمر در جھان

جوامع انسانی نیازھای مختلف اقتصادی دارند و با ھمین دیدگاه شرکت ھای بیمه طرح ھای متفاوتی متناسب با نیاز این جوامع ارائه داده اند. آنچه ما در اینجا به آن اشاره می کنیم تقسیم بندی مختلف بیمه ھای عمر است، حال آنکه ھریک از نمونه ھای ذکر شده دارای زیر گروه های بسیار متفاوتی است.

بیمه ھای تمام عمر

بیمه عمر زمانی

بیمه های مختلط پس انداز

بیمه ھای مستمری

بیمه ھا بازنشستگی

بیمه ھای عمر گروھی

بیمه ھای تمام عمر

خطر فوت

در این نوع پوشش بیمه ای، قرارداد برای تمام مدت عمر بیمه گذار بسته می شود، و حق بیمه نیز به طور سالانه پرداخت می گردد. البته می توان ترتیب پرداخت حق بیمه را طوری تنظیم کرد که برای تمام عمر نباشد، بلکه با رسیدن بیمه گذار به سن بازنشستگی خاتمه پیدا کند. سرمایه تعیین شده در صورت فوت بیمه شده به وراث قانونی او پرداخت می شود.

بیمه عمر دارای انواع دیگری است از قبیل:

بیمه تمام عمر با پرداخت حق بیمه در تمام طول قرارداد

بیمه تمام عمر با پرداخت محدود حق بیمه

بیمه عمر مشترک

بیمه عمر زمانی

بیمه عمر در صورت فوت و یا به اصطلاح دیگر بیمه عمر ساده زمانی، نوعی از بیمه اشخاص است که پوشش بیمه ای برای مدت معینی ارائه می شود سرمایه بیمه در صورت فوت بیمه شده در اثناء مدت اعتبار قرارداد قابل پرداخت است و در صورتی که بیمه شده تا پایان قرارداد درقید حیات باشد وجھی بابت تعھدات بیمه گر به بیمه گذار پرداخت نخواھد شد. این گونه بیمه نامه ھا برای مدت ھای کمتر از یک سال و تا چندین سال صادر می شود. 

انواع دیگر بیمه ھای عمر زمانی به شرح زیر می باشد:

بیمه ھای عمر زمانی قابل تبدیل

بیمه ھای عمر زمانی با سرمایه نزولی (مانده بدھکار)

بیمه ھای عمر زمانی قابل تمدید

بیمه ھای مختلط پس انداز

و به دلیل ھمین خصوصیت، بیمه ھای مختلط پس انداز از رایج ترین نوع بیمه ھای عمر محسوب می شود. این نوع بیمه نامه در چند دھه اخیر به علت ارائه پوشش ھای مناسب در صورت فوت نا بھنگام بیمه گذار برای بازماندگان او و نیز جنبه پس اندازی و ذخیره سازی آن برای زمانی که بیمه گذار در قید حیات است، از استقبال ھمگانی برخوردار شده است. این بیمه نامه دارای اشکال متفاوتی است که به چند نمونه از آن اشاره می کنیم.

بیمه ھای پس انداز سرمایه گذاری

بیمه نامه پس انداز با کاھش حق بیمه در سالھای اول

بیمه نامه پس انداز با دو برابر سرمایه در صورت فوت

بیمه نامه پس انداز با دو برابر سرمایه در صورت حیات

بیمه نامه پس انداز با حق انتخاب

بیمه ھای مستمری

در بیمه نامه ھای مستمری، بیمه گر پرداخت مستمری را برای مدت معین و یا تمامی حیات بیمه شده تعھد می کند. این نوع بیمه نامه در کشورھای پیشرفته و مترقی با استقبال و درخواست عامه مردم مواجه شده است. به عبارت ساده تر بیمه ھای مستمری به کار افرادی می آید که در دوران حیات و فعالیت خود سرمایه ای را اندوخته اند و اینک می خواھند حداکثر بھره را از آن بگیرند. معمولا افرادی که نگران حال بازماندگان خود نیستند و نمی خواھند ارثیه ای از خود برجای گذارند و مایل نیستند در دوران پیری و از کارافتادگی با مشکلات مالی مواجه گردند روبه سوی بیمه ھای مستمری می آورند.

بیمه ھای مستمری دارای انواع متفاوتی به شرح زیر است:

مستمری با برگشت حق بیمه

مستمری متغیر

مستمری مضاعف

مستمری مخفف

مستمری با فاصله

مستمری بلافاصله

در بیمه نامه ھای مستمری، به خلاف بیمه ھای عمر خطر زیستن طولانی بیمه گذار براساس جداول مرگ و میر تحت پوشش قرار می گیرد.

بیمه ھای بازنشستگی

بیمه ھای بازنشستگی خصوصی در کلیه کشور ھای پیشرفته و مترقی جھان ریشه در توسعه اقتصادی و اجتماعی ساختار قرن بیستم دارد و ھدف آن ایجاد پوشش اقتصادی برای تعدادی از انسانھای پیر، مسن و از کارافتاده است. در این روزگار مشکلات تأمین منابع مالی و اقتصادی سالخوردگان مسئله ای مھم و روبه دامنه یابی به شمار می رود، اگرچه صرف وجود مشکل نمی تواند توجیه کننده پدیده گسترش روز افزون این گونه طرح ھا باشد. باتوجه به این که امکانات کار و فعالیت برای افراد بازنشسته و مسن کاھش می یابد در حالی که ھمزمان نیازھای مادی و اقتصادی و درمانی آنھا افزایش پیدا می کند، بیمه ھای بازنشستگی راه حلی برای تھیه یک درآمد اضافی برای روزگاران پیری و ناتوانی است.

بیمه ھای عمر گروھی

آنچه ما امروز به نام بیمه ھای گروھی می شناسیم، یکی از پدیده ھای جدید شمرده می شود و بیش از ۶٠ تا ٧٠ سال از پیدایش آن نمی گذرد. بیمه ھای گروھی طرحی است که بر اساس آن تعداد زیادی از مزایای بیمه ای استفاده می کنند. رشد و توسعه بیمه ھای گروھی در جھان، ھمزمان با انقلاب صنعتی در اروپا آغاز شد و با توجه به وام ھای رفاھی کارفرمایان و به منظور تأمین کارکنان خود و افراد تحت تکفل آنھا از ارائه این گونه پوشش ھا توسط شرکتھای بیمه استقبال گردید.

کلیه طرح ھای عمر که به طور خلاصه از آنھا نام بردیم قابلیت ارائه گروھی را دارند. بیمه ھای گروھی دارای نرخ پایین ترند و در ضمن اصول و شیوه بیمه گری آنھا ھم سھل تر و ساده تر است. این ۶٠ یا ١٢٠ برابر آن، گونه قراردادھا توسط کارفرمایان با بیمه گران منعقد می شود و مدت آن معمولا یکساله است. نحوه تعیین سرمایه بیمه ای معمولا به صورت چند برابر حقوق ماھانه، یعنی ٣٠ است.

خطراتی که بیمه گر تعھدی در جبران خسارت آن ندارد:

بیمه عمر ھم مانند سایر رشته ھای بیمه دارای استثنائاتی است که شامل خطرات زیر می شود، مگراین که بین بیمه گر و بیمه گذار توافق دیگری شده باشد.

خودکشی و یا سعی در خودکشی توسط بیمه شده در طول دو سال اول بیمه نامه. دربعضی ازکشورھا شرایط بیمه نامه این مدت را یک سال و بعضی ٣ سال ذکر کرده اند.

خطر جنگ، شورش، آشوب، بلوا.

فوت ناشی از مشارکت در مسابقات سرعت، پروازھای اکتشافی و اکروباتی.

در این گونه موارد، بیمه گر تعھدی در جبران خسارت ندارد و صرفاً به پرداخت ذخیره ریاضی درمورد بیمه نامه ھایی که دارای ذخیره ریاضی است اکتفا می کند.

منبع:

وب سایت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران