تحلیل تکنیکی  

اصول کلی روش تحلیل تکنیکی بر پایه سه اصل اساسی بنا شده است که در تمام بازارهای جهان صدق می‌کنند. همچنین زمانی که صحبت از «‌تمام بازارهای جهان» می‌شود، بازار ایران را نیز شامل می‌شود. اکنون به مرور کلی اصول اساسی تحلیل تکنیکی می پردازیم.

اصل اول: همه‌چیز یک سهم در قیمت آن سهم منعکس می‌شود.

اولین و مهم‌ترین اصل در تحلیل تکنیکی این است که همه‌چیز و هر‌گونه اطلاعات موجود پیرامون یک سهم در قیمت بازار آن تبلور می‌یابد. تکنسین‌ها (‌کسانی که برای تحلیل بازار از تحلیل تکنیکی استفاده می‌کنند‌) معتقدند که تمام دانش موجود درباره سهم صرف‌نظر از اینکه بنیادی، اقتصادی، سیاسی و یا روانشناختی باشد‌، در قیمت بازار سهم نمایان می‌شود.

اصل دوم: قیمت‌ها در روندهایی حرکت می‌کنند که آن روندها در برابر تغییرات مقاومت می‌کنند.

اصل دومی‌که روش تحلیل تکنیکی بر پایه آن بنا شده این است که قیمت‌ها در مسیر‌ها یا روندهای خا‌صی حرکت می‌کنند و آن روندها در مقابل تغییرات ناگهانی از خود مقاومت نشان می‌دهند. عرضه و تقاضایی که برای یک محصول وجود دارد، باعث می‌شود تا روند حرکت سهم مربوط به شرکت تولید‌کننده آن محصول در حالت تعادل قرار گیرد. وقتی حرکتی آغاز شد‌، تغییری در آن پدیدار نمی‌شود مگر اینکه خود به پایان رسد. به عنوان مثال، اگر یک سهم شروع به افزایش قیمت کند‌، افزایش قیمت آن ادامه خواهد یافت تا اینکه به نقطه بازگشت مشخصی برسد. به عنوان مثال، یک «‌اتومبیل» را در ذهنتان فرض کنید، شما به عنوان سرمایه‌گذار یک «‌موتور سوار» هستید و سهم مورد توجه شما یک «‌اتومبیل» است که جلوی شما حرکت می‌کند. وقتی سهم یا همان اتو‌مبیل به راه بیفتد‌، ابتدا سرعت پایینی دارد.

اما به تدریج بر سرعت خود می‌افزاید تا به نقطه خاصی برسد. اگر این اتومبیل بخواهد مسیر خود را تغییر دهد و ‌بر‌خلاف جهت فعلی حرکت کند‌، ابتدا از سرعت خود می‌کاهد‌ (‌در مورد اتومبیل به راحتی می‌توان این کاهش سرعت را تشخیص داد‌. اما در باره سهم چطور؟ پاسخ این است که وقتی تغییر قیمت روزانه افت می‌کند، سرعت سهم کاهش یافته است) تا سرعتش به صفر برسد و آن‌گاه به تدریج می‌پیچد (‌یا دور می‌زند) و در مسیر جدید قرار می‌گیرد. یک اتومبیل در‌حالی که دارای سرعت بالا باشد هیچ‌گاه نمی‌تواند به‌یکباره تغییر مسیر دهد و ناگزیر از کاهش سرعت است. همین نکته در مورد سهم نیز وجود دارد. به اصطلاح می‌توان گفت که‌: «‌سهم دارای اینرسی است».یک سهم ابتدا مسیری را آغاز می‌کند که می‌تواند کاهشی و یا افزایشی باشد و به این طریق ‌روندی ‌را به وجود می‌آورد. این روند تا هنگامی‌ وجود دارد که جابه‌جایی قیمت به تدریج کند شود و به اصطلاح «‌راهنما بزند» که تغییر جهت می‌دهد و مسیر خود را عوض می‌کند. در آن نقطه سهم «‌روند» جدیدی را آغاز می‌کند. اجازه ‌دهید برای روشن شدن موضوع روی یک مثال واقعی کار کنیم. شکل زیر نمودار قیمت شرکت تراکتور‌سازی ایران را در یک‌ماه گذشته نشان می‌دهد.

همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌شود هیچ‌گاه نمودار قیمت منفصل نیست‌. روند در ابتدا نزولی بوده است و از حدود 5000‌ریال تا حدود 3000ریال کاهش‌یافته و سپس دوباره روندی افزایشی را آغاز کرده است.

اصل سوم: فعالیت بازار قابل تکرار است

آخرین اصل کلیدی روش تحلیل تکنیکی بر این پایه بنا شده است که بازار به صورت مداوم در حال تکرار خود است‌. الگوهای مشخصی را در فاصله زمان‌های مختلف می‌توان روی نمودارها یافت‌، یعنی الگوهایی که دائم در حال تکرار شدن هستند. البته این به یک اصل مهم روانشناختی باز می‌گردد که انسا‌ن‌ها در شرایط مشابه عکس‌العمل‌های مشابهی از خود نشان می‌دهند. از آنجا که بازار سرمایه نیز انعکاسی از عملکرد انسان‌ها است‌، تکنسین‌ها این عکس‌العمل‌ها را مطالعه می‌کنند تا در موقعیت‌های مشابه بتوانند عکس‌العمل‌های مشابه را پیش‌بینی کنند.

پیروان این روش معتقدند که کلیه عوامل تأثیرگذار در انتخاب یک سهم، تأثیر خود را در قیمت روز آن سهم متبلور می سازند و قیمت امروز یک سهم در برگیرنده کلیه عوامل تأثیر گذار گذشته و حتی آینده آن می باشد و می توان با بررسی روند گذشته یک سهم و پیش بینی روند آینده  نسبت به خرید بهینه آن اقدام نمود. تکنیسینها معمولاً با وارد نمودن اطلاعات روزانه بر روی نمودارها (با استفاده از نرم افزارهای مرتبط) نسبت به تصمیم گیری اقدام می نمایند و بی جهت نیست که این گروه از فعالان بازار به چارتیست ها ملقب گردیده اند.  بعبارتی تحلیگران تکنیکی  معتقدند که قیمت سهام برآیند همه عوامل دخیل در سهم است. همچنین تحلیل گران تکنیکی  بر این باورند که تغییرات قیمت تابعی از عرضه و تقاضاست. چنانچه تقاضا بیش از عرضه باشد انگاه قیمت صعود خواهد کرد و اگر عرضه بر تقاضا پیشی بگیرد قیمت کاهش خواهد یافت. برداشت تکنیسین ها از این اصل به این صورت است که اگر قیمت به هر دلیلی بالا رفت پس باید تقاضا بر عرضه غلبه کرده و علل بنیادی تاثیر خود را گذاشته باشند و چنانچه قیمت سقوط کرد دلایل بنیادی بی اثر شده اند.

منبع

دکتراکرم تفتیان، تجزیه و تحلیل اوراق بهادار

"تحلیل تکنیکی پیشرفته"،ناشر عباس کنی