هزینهیابی بر مبنای فعالیت (ABC) تکنیکی است برای تخصیص دقیق منابع مستقیم و غیرمستقیم یک سازمان بر مبنای میزان مصرف آنها در فعالیتهای صورتگرفته.
اعتبار هدیه بگیرید و مشارکت کنید
با اعتبار هدیه، از خدمات ویژه استفاده کنید
در بازارکار حسابداری و مالی بدرخشید
خدمات مالی و حسابداری خود را معرفی کنید
در این مقاله به بررسی مبانی و مزایای ABC پرداخته و نمونههایی از کاربردهای آن نیز ارائه میگردد. در واقع ABCیک روش هزینهیابی است که اطلاعات مفیدی درباره سهم هر کدام از مشتریان در مجموع سودآوری شرکت به مدیران ارائه میدهد. همچنین این روش به مدیران کمک مینماید تا راههای ارتقای عملکرد و اجرای استراتژیهای صحیح سودآور را شناسایی نمایند. یکی از مهمترین تواناییهای ABC تبیین این موضوع است که هزینههای کلی مرتبط با خدمات مورد تقاضای مشتریان نقشی حیاتی در تعیین سهم هر یک از مشتریان در سود خالص دارند.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت، نوعی روش هزینه یابی است که در آن هزینهها ابتدا به فعالیت (مراکز هزینه) تخصیص می یابند و سپس هزینه های گردآوری شده با توجه به میزان استفاده هر محصول فعالیتها (محرک هزینه) ، به محصولات سرشکن میشود. در واقع در روشهای سنتی بیشتر بر تخصیص هزینه های سربار به محصولات از مبناهایی مانند ساعت کار مستقیم و یا ساعت کار ماشین آلات استفاده میشد. اما این روش منجر به تخصیص صحیح هزینه ها نمیشود. برای مثال، هزینههای جابهجا مواد با تعداد بستههای مواد در ارتباط است و نه تعداد اقلام کالاهای تولیدی، از طرف دیگر با گستر استفاده از فناوریهای جدید و استفاده از آدمواره ها در عملیات تولید، دیگر تخصیص هزینه های سربار استفاده از ساعات تولیدی منطقی به نظر نمیرسد. دلیل این امر آن است که به تناسب افزایش سه سرمایه گذاری در خود کار کردن عملیات تولید، به تدریج از میزان کار مستقیم مورد استفاده در تولی کاسته میشود. بنابراین در این موارد تخصیصی هزینه با استفاده از محرک واقعی هزینه، منطقیتر به نظر میرسد. محرکهای هزینه فاکتورهایی از مبادلات میباشند که تعیین کننده هزینهها هستند. محرک ها هزینه باید دادههایی در خصوص این که کدام عوامل سبب وقوع چه نوع خاصی از هزینه های سربار در یک فعالیت میشوند را فراهم کنند.
کنترل کیفیت:
کنترل کیفیت یکی از مسائل بسیار حساس و تعیین کننده در ادامه فعالیت سازمانها به شمار میآید. امروزه سازمانها به بخش کنترل کیفیت به عنوان یک بخش کلیدی نگاه میکنند و به آن اهمیت زیادی میدهند تا بتوانند سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند یا در بازارهای جدیدی حضور پیدا کنند. سیستم اطلاعاتی حسابداری میتواند با تهیه گزارشهای مناسب عملکرد به فرآیند کنترل کیفیت و کارایی کمک کند. در این راستا میتوان از معیارهای توان عملیاتی و معیارهای کنترل کیفیت که توسط سیستم اطلاعاتی محاسبه و ارائه میشود، بهره جست.
توان عملیاتی: توان عملیاتی معیاری برای محاسبه اثربخشی تولید است. با استفاده از توان عملیاتی میتوان تعداد کالاهای سالم تولید شده در یک دوره زمانی معین را تعیین کرد. توان عملیاتی را میتوان با استفاده از فرمول زیر محاسبه نمود:
اولین عنصر در فرمول مزبور ظرفیت موثر نام دارد که نشان دهنده حداکثر تعداد واحدهایی است که میتوان با فناوری موجود تولید کرد. ظرفیت موثر را میتوان با بهره گیری از فناوریهای نوین بهبود بخشید. دومین عنصر در این فرمول زمان پردازش موثر نامیده میشود که نشان دهنده درصد کل زمان - صرف شده برای تولید یک محصول است. انجام تعمیرات به موقع و نگهداری مناسب میتواند زمان پردازشی موثر را کاهش دهد. عنصر سوم فرمول توان عملیاتی، نشان دهنده بازدهی است که درصد کالاهای سالم تولید شده را محاسبه میکند.
منابع:
کتاب سیستم های اطلاعاتی دکتر مهدی مرادی
سایت آکا ایران
مجله حسابدار
ثبت نام و عضویت میز کار