معرفی بازار سوم در فرابورس ایران  

 بازارا سوم( بازار عرضه)

بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
در بازار عرضه فرا بورس بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و ...) ،حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام،سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکت‌های سهامی عام،پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت،پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها،املاک و مستغلات ،امتیازبهره برداری وحق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص  می تواند مورد معامله قرار بگیرد
 

بطورکلی عرضه در بازارهای فرابورس ایران بشرح ذیل صورت می پذیرد:

•         عرضه اولیه، که نخستین عرضه اوراق بهادار پس از پذیرش و درج بوده و در بازار اول و دوم فرابورس ایران صورت می پذیرد.
•         عرضه یکجا، عرضه خرد، و پذیره نویسی که در بازار سوم فرابورس ایران صورت می پذیرد.

عرضه یکجا، خرد، و پذیره نویسی در بازار سوم

بازار سوم، بازار عرضه اوراق بهاداری است که در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز پذیرفته نشده باشد. در این بازار اوراق بهادار مورد پذیرش قرار نگرفته و صرفا عرضه این اوراق مد نظر است. به عبارت دیگر، این بازار شامل معاملات دست دوم اوراق نمی باشد. در بازار سوم فرابورس ایران سه نوع عرضه به شرح ذیل انجام می شود:
•         عرضه یکجای اوارق بهادار
•         عرضه خرد اوراق بهادار (جمع آوری سهام)
•         پذیره نویسی اوراق بهادار
عرضه یکجای اوارق، مربوط به عرضه اوراق از طرف سهامدار عمده می باشد. در این حالت، سهامدار عمده قصد عرضه یکجای درصدی از سهام شرکت مورد نظر را به عموم دارد.
عرضه خرد، مربوطه به جمع آوری اوراق از سهامداران جزء می باشد. در عرضه خرد، متقاضی خرید شخصی است که خریدار حجم معینی از اوراق بهادار مشخص از سوی مالکان آن است.
پذیره نویسی اوراق بهادار، مربوط به پذیره نویسی اوراق بهادار ازجمله سهام شرکتهای سهامی عام،اوراق مشارکت و گواهی سپرده می باشد که بر اساس  مجوزصادره ازسازمان ومفاد بیانیه ثبت انجام خواهد شد. درخصوص اوراق مشارکت، پذیره نویسی این اوراق در بازار سوم انجام شده و معاملات دست دوم آن نیز در بازار اوراق مشارکت صورت می پذیرد.
طبق ماده 11 دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران، اوراق بهادار قابل عرضه در بازار سوم فرابورس ایران عبارتند از:
1.     سهام شرکت‌های سهامی،
2.     حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام،
3.     سهام بی‌نام شرکت‌های سهامی عام،
4.     سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکت‌های سهامی عام،
5.     گواهی‌های سپرده بانکی،
6.     اوراق مشارکت،
7.     اوراق مشارکت رهنی،
8.     اوراق مشارکت اجاره،
9.     صکوک،
10.واحدهای سرمایه‌گذاری آن دسته از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های زمین و ساختمان که در سایر بازارهای فرابورس پذیرفته نشده‌اند،
تبصره: پذیره‌نویسی شرکت‌های سهامی عام در شرف تأسیس می‌تواند در بازار سوم فرابورس انجام شود.
 
لازم به یادآوریست که اوراق بهادار عرضه شده در بازار سوم تا یک ماه بعد از معامله در بازار سوم فرابورس، قابل عرضه مجدد در این بازار نمی‌باشد. عرضۀ این اوراق پس از این مدت، منوط به احراز مجدد شرایط یاد شده در دستورالعمل مذکور می‌باشد.
 
 

مزایای عرضه اوراق بهادار از طریق بازار سوم :

از جمله مهمترین مزایای عرضه در بازار سوم فرابورس ایران، بهره مندی از معافیت مالیاتی برای متقاضیان عرضه می باشد. با تصویب و ابلاغ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم شرکتها در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز (فرابورس ایران)، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد.
از دیگر مزایای بازار سوم فرابورس ایران، شناسایی شرکت توسط فعالان بازار سرمایه، ایجاد فضای رقابت جهت تعیین قیمت عادلانه اوراق بهادار مورد عرضه از طریق سیستم عرضه و تقاضا، سهولت فرآیند نقل و انتقالات سهام و تسویه وجوه را می توان نام برد. مضافاً اینکه، پذیرش آتی شرکت در فرابورس یا بورس (در صورت تمایل مالکان آن)، با توجه به شناخت بوجود آمده، سهل تر صورت خواهد پذیرفت .

فرآیند عرضه :

متقاضی عرضه در بازار سوم می بایست از طریق کارگزار عضو فرابورس ایران، فرم درخواست عرضه اوراق بهادار خود را حسب مورد به انضمام مدارک، مستندات و اطلاعات مورد نیاز (موارد ارائه شده در ضمیمه فرم مذکور)، به مدیریت بازار فرابورس ایران تسلیم نماید.
مدیریت بازار پس از دریافت درخواست عرضه و مدارک مورد نیاز و پس بررسی اولیه آنها، اقدام به تشکیل جلسه کمیته عرضه می نماید. درخواستهای تکمیل شده عرضه به همراه مدارک و اطلاعات در کمیته عرضه مورد بررسی قرار گرفته و درصورت تایید عرضه اوراق توسط کمیته عرضه، مجوز عرضه به کارگزار عرضه کننده ارسال می گردد. در متن مجوز عرضه، شرایط عرضه و مدت اعتبار آن ذکر شده است.
پس از احراز تمامی موارد خواسته شده از طرف کمیته عرضه، نام اوراق در فهرست عرضه در بازار سوم درج می گردد. عرضه اوراق بهادار در بازار سوم
می بایست حداقل 5 روز و حداکثر یکماه پس از تارخ درج در فهرست عرضه اوراق بهادار، صورت پذیرد. درصورت عدم عرضه اوراق بهادار ظرف مدت تعیین شده، مجوز عرضه لغو و عرضه مجدد آن منوط به طی فرآیند مربوطه خواهد بود.
در صورت لغو مجوز عرضۀ اوراق در فرابورس در مرحلۀ درج، متقاضی عرضه می‌تواند مجدداً تقاضای عرضه را با پرداخت کارمزد عرضه اوراق بهادار به فرابورس ارائه دهد.
همچنین درصورت لغو مجوز پس از درج نام اوراق بهادار در فهرست عرضه، متقاضی می تواند پس از گذشت 2 ماه مجدداً تقاضای عرضه را به فرابورس ارائه نماید.
 

کارمزد عرضه :

حق عرضه در بازار سوم معادل دو در هزار (0.002) ارزش اسمی سهام قابل عرضه و تا سقف 50 میلیون ریال می باشد. این مبلغ قابل واریز به حساب
شماره 106-8728 بانک مسکن، شعبه مستقل مرکزی، بنام شرکت فرابورس ایران می باشد.
کارمزد معاملات سهام در بازار سوم فرابورس ایران( شامل کارمزد شرکت فرابورس ایران، کارگزاران، سپرده گذاری مرکزی، حق نظارت سازمان، و مالیات بر ارزش افزوده) معادل 0/0048 از خریدار تا سقف 380 میلیون ریال و معادل 0/0052 از فروشنده تا سقف 520 میلیون ریال. قابل ذکر است که فروشنده ملزم به پرداخت مالیات به میزان 0/005ارزش اسمی معامله نیز می باشد.

 مزایای عرضه اوراق بهادار از طریق بازار سوم

از جمله مهمترین مزایای عرضه در بازار سوم فرابورس ایران، بهره‌مندی از معافیت مالیاتی برای متقاضیان عرضه می‌باشد. با تصویب و ابلاغ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم شرکت‌ها در بورس یا بازار خارج از بورس دارای مجوز (فرابورس ایران)، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد.

از دیگر مزایای بازار سوم فرابورس ایران، شناسایی شرکت توسط فعالان بازار سرمایه، ایجاد فضای رقابت جهت تعیین قیمت عادلانه اوراق بهادار مورد عرضه از طریق سیستم عرضه و تقاضا، سهولت فرآیند نقل و انتقالات سهام و تسویه وجوه را می توان نام برد. مضافاً اینکه، پذیرش آتی شرکت در فرابورس یا بورس (در صورت تمایل مالکان آن)، با توجه به شناخت به وجود آمده، سهل‌تر صورت خواهد پذیرفت.

منابع

ویسایت کارگزاری بورس مفید

شرکت بورس ایران

سایر خدمات تیم

 

در صورت علاقه مندی به یادگیری کامل مبحث راهنمای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ‏ ، جهت پیش ثبت نام و یا  شرکت در دوره ها کلیک کنید.

جهت پیش ثبت نام  کلیک کنید...

در صورتی که به مشاوره پیرامون موضوع فوق علاقه دارید کلیک کنید...

اطلاعات بیشتر کلیک کنید...