در حال حاضر شیوه نظارت بر بانکها در جهان از نظارت تطبیقی به نظارت مبتنی بر ریسک تغییر یافته است . بدین لحاظ بانکهای مرکزی بازرسی و نظارت های مستقیم خود بر بانکها را با استفاده از بررسی گزارش های مبتنی بر نظارت غیرحضوری اعمال میکنند.
کمیته بال یا کمیته بازل مرکب است از نمایندگان ارشد بانکهای مرکزی تعدادی از کشورهای گروه ده است که معمولاً هر سه ماه یکبار توسط بانک تسویههای بینالمللی بهعنوان دبیرخانه دائمی آن در شهر بازل سوئیس تشکیل میگردد و به همین دلیل به کمیته بازل معروف شده است.
یکی از مهمترین اسنادی که از سوی کمیته بال به رشته تحریر درآمده است «اصول اساسی برای نظارت بانکی مؤثر» است. برای مطالعه ریسک دربانکها، باید تمامی انواع ریسک ها را به صورت یک مجموعه، مورد بررسی قرار داد، زیرا تغییرات عوامل در محیط پیچیدهای روی میدهند که ارزیابی و تحلیل آنها کار چندان ساده ای نیست.
اطلاعات نامتقارن و فرضیه مخاطره اخلاقی در چارچوب "مسئله نمایندگی " از جمله این مبانی نظری هستندکه رفتار مخاطره آمیزتر بانکها در پرداخت اعتبارات را به دنبال دارد. بر این اساس، بانکهایی که سرمایه محدود دارند، از مطالبات معوق بیشتری برخوردارند.
ادبیات نظری و تجربی تحلیل مطالبات معوق بر دو دسته عوامل شامل شرایط و محیط اقتصاد کلان و عوامل مربوط به عملکرد بانکها و ساختار صنعتی بانکی اشاره میکنند که در ادامه،کوتاه به مرور این ادبیات می پردازیم.
ما در جهانی مملو از انواع ریسک زندگی می کنیم و برای ایجاد جوی قابل اعتمادتر، باید ریسک ها را در مرحله اول بشناسیم و سپس آن را به روشی نظاممند مدیریت کنیم. روشهای مختلف شناسایی و سنجش میزان ریسک، برای مدیریت و کاهش آن در حوزه مدیریت ریسک اعتباری وجود دارد.
ریسک اعتباری یکی از شایعترین علل ورشکستگی و انحلال بانکها و مؤسسات اعتباری است. در راستای حفظ جامعیت و یکپارچگی بازارهای مالی بینالمللی و کاهش ریسکهای مالی بینالمللی، یکسری استانداردها و رویهها که نقش کلیدی و اساسی در مذاکرات و تعاملات مالی بینالمللی دارند، تهیه و تنظیم شدهاند.
وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه مدت مالی و سرمایه گذاریهای بلندمدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار میدهد.
ریسک نقدینگی ناشی از ناتوانی یک بانک در پرداخت به موقع بدهی ها، ایفای تعهدات و یا عدم توانایی گسترش سبد داراییهای پربازده با هزینه ای متعارف می باشد. می توان گفت علت اصلی ریسک نقدینگی در بانک ها عدم تطبیق مقدار و سررسید بدهی ها و دارایی ها و در نتیجه بروز شکاف نقدینگی منفی می باشد.
ریسک نقدینگی عبارت است از عدم آمادگی بانکها برای تأمین تسهیلات اعطایی یا پرداخت بهموقع دیون بانکها (سپردهها). هنگامی که یک بانک نقدینگی کافی ندارد، قادر نیست که به سرعت و با هزینهای معقول، وجوه کافی را با افزایش بدهیها یا تبدیل داراییها به دست بیاورد و این ناتوانایی بر سودآوری بانک تاثیرخواهد گذاشت.